یکی از مشکلاتی که ممکن است بر اثر حادثه یا بالا رفتن سن برای یک فرد به وجود آید آسیب رسیدن به مفصل ران او است. افراد به دلیل درد غیر قابل تحملی که این ناحیه دارد به بهترین ارتوپد مراجعه می کنند تا با تشخیص او این مشکل را برطرف کنند. روش های مختلفی برای درمان این مشکل و درد وجود دارد که یکی از مهم ترین آن ها تعویض مفصل ران است. در این مقاله قصد داریم اطلاعات کامل تری در رابطه با تعویض مفصل ران در اختیار شما بگذاریم. با ما همراه باشید.
آناتومی مفصل ران
یکی از بزرگ ترین مفصل های موجود در بدن هر انسان مفصل ران او است. این مفصل به صورت گوی و کاسه ای است. بخش کاسه ای آن را استابولوم و بخش گوی مانند آن را سر فمور می گویند. این دو سطح با بافتی نرم به نام غضروف مفصلی پوشیده شده است. این بافت مانند ضربه گیر در انتهای استخوان قرار می گیرد و باعث می شود که به راحتی این مفاصل ر روی هم قرار بگیرند.
جراحی تعویض مفصل ران
ران، مفصلی است که از یک سر توپی شکل و سوکت تشکیل شده است. قسمت توپی شکل، سر فمور و قسمت سوکت، استابولوم نام دارد. آناتومی این ناحیه به گونه ای است که سر توپی شکل داخل سوکت حرکت می کند و امکان چرخش و حرکات مفصل در زوایای مختلف را فراهم خواهد کرد. در حالت طبیعی، بافت نرمی به نام غضروف، سر توپی شکل و سوکت را احاطه کرده است. در صورتی که این مایع تحلیل برود، استخوان و مفصل بر روی هم ساییده می شوند و نتیجه آن بروز درد، سفتی و محدود شدن دامنه حرکتی می باشد. اختلالی که اصطلاحا، استئوآرتریت نام دارد.
جراحی تعویض مفصل ران، از جمله جراحی ها در زمینه ارتوپدی است که با برداشت و جایگزینی بخشی از لگن و فمور (استخوان ران) از مفصل ران همراه می باشد. این روش جراحی با هدف تسکین درد و سفتی مفصل ران به دلیل آرتریت ران انجام می شود. این روش جراحی هم چنین می تواند به دلیل درمان آسیب هایی مانند شکستگی، رشد نامناسب ران و یا سایر مشکلات از سوی پزشک تجویز شود.
از کجا بدانیم به جراحی تعویض مفصل ران نیاز داریم؟
در صورت مشاهده علائمی از آرتریت حتما باید به پزشک مراجعه شود. علائمی از قبیل:
- درد شدید در ران که علی رغم مصرف دارو بهبود نیابد و شدت درد به حدی باشد که مانع از انجام فعالیت های روزانه و یا خواب شود.
- احساس سفتی مفصل ران، به گونه ای که باعث محدود شدن دامنه حرکتی و راه رفتن شود.
علل بروز درد در مفصل ران
یکی از رایج ترین دلایلبروز درد های مزمن در مفصل ران، آرتروز است. آرتروز های مرتبط با بروز این درد عبارتند از:
- آرتروز استخوانی
- رماتیسم مفصلی
- آرتروز مرتبط با سوانح
در ادامه به شرح مختصری از آن ها می پردازیم:
آرتروز استخوانی
هنوز به طور کامل نمی توان که آرتروز استخوانی شناخته شده است. فاکتورهای زیادی در بروز این مشکل وجود دارد. برخی از فاکتورها عبارتند از:
- سن
- وزن
- سوانح
- کار کشیدن بیش از حد از مفصل
اغلب افراد بالای 60 سال به این بیماری مبتلا می شوند. اما لازم به ذکر است که این مشکل در افراد با سنین پایین تر هم نمایان می شود. در این بیماری سطح نرم بین مفصلی به مرور زمان تحلیل می رودو به علت بروز التهاب فرد احساس درد می کند. با شروع این بیماری استخوان ساق پا و انتهای استخوان را بر روی هم کشیده می شوند.
رماتیسم مفصلی
رماتیسم را می توان جزو بیماری های خود ایمنی به حساب آورد. در این مشکل غشاء سینوویال ملتهب و ضخیم می شود.
آرتروز مرتبط با سوانح
برخی افراد به دلیل حادثه ای که برایشان به وجود می آید مجبور به انجام این عمل می شوند. به عنوان مثال هنگامی که بر اثر ضربه ای به آن ناحیه استخوان و مفصل ران فرد دچار آسیب شود و با توجه به تجویز پزشک فرد باید این عمل را انجام دهد.
انواع جراحی تعویض مفصل ران
تعویض مفصل ران به دو روش کامل و جزئی انجام می شود که در ادامه به شرح مختصری از آن ها پرداخته ایم.
روش کامل
در روش کامل، بخش آسیب دیده و ساییده شده ران برداشته و مواد مصنوعی به نام پروتز جایگزین می شوند.
روش جزئی
اما در روش جزئی، تنها یک سمت مفصل برداشته می شود. این روش در مواردی مانند شکستگی مفصل از سوی پزشک تجویز خواهد شد.
جراحی تعویض مفصل ران می تواند در قسمت جلو و یا پشت مفصل ران انجام شود که به ترتیب جراحی قدامی و خلفی نامیده می شود. هر دو روش، به تسکین درد و بهبود دامنه حرکتی و راه رفتن بیمار، چند هفته بعد از جراحی کمک می کنند.
قبل از جراحی تعویض مفصل ران، نیاز به چه آمادگی می باشد؟
افرادی که به هر دلیلی مجبور به انجام جراحی تعویض مفصل زانو هستند باید نکات زیر را بدانند و به آن ها عمل کنند.
- معمولا یک سری باید و نبایدهایی در خصوص جراحی های ارتوپدی وجود دارد که به تسریع روند بهبودی و رسیدن به نتایج بهتر کمک می کنند. آن چه که اهمیت دارد این است که بیمار باید تمام نکات گفته شده از سوی پزشک را رعایت کند.
- پیش از انجام جراحی، پزشک به بررسی سوابق پزشکی و شرایط جسمانی بیمار می پردازد تا از عدم ابتلا به بیماری و شرایط خاص پزشکی اطمینان حاصل شود. معمولا آزمایش خون برای بیمار تجویز می شود، چرا که ابتلا به برخی شرایط پزشکی می تواند بر نتیجه جراحی تاثیر بگذارد.
- دامنه حرکتی و قوای عضلانی نیز باید بررسی شود.
- تست های تصویربرداری مانند اشعه ایکس نیز میزان آسیب وارده و یا تغییر فرم مفصل را به خوبی نشان می دهند.
- بیمار باید استعمال سیگار و دخانیات را چند هفته قبل و بعد از جراحی کنار بگذارد. نیکوتین موجود در سیگار، روند بهبودی را به تاخیر می اندازد و احتمال بروز عوارض را افزایش خواهد داد.
- مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند آسپیرین و نوافن، باید از چند هفته قبل از جراحی قطع شوند. این قبیل داروها احتمال خونریزی را افزایش می دهند.
- در بیمارانی که از اضافه وزن رنج می برند، پزشک از آن ها می خواهد قبل از عمل ابتدا وزن کم کنند، تا از فشار و استرس وارده به مفصل ران کاسته شود.
روند جراحی تعویض مفصل ران
روند انجام جراحی تعویض مفصل ران به صورت زیر می باشد:
- جراحی تعویض مفصل ران در حدود چند ساعت به طول می انجامد و در آن، مفصل مصنوعی که پروتز نام دارد، جایگزین قسمت آسیب دیده می شود تا عملکرد و تراز طبیعی مفصل حفظ شود.
- معمولا نیاز است بیمار یک تا دو شب را در بیمارستان بستری بماند. بعد از مرخص شدن از بیمارستان، دوره نقاهت در منزل که از اهمیت بالایی برخوردار است، آغاز خواهد شد.
- دوره نقاهت و مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل ران
- میزان موفقیت این روش جراحی تا حد زیادی به این مورد بستگی دارد که بیمار نکات گفته شده از سوی پزشک را در منزل انجام دهد.
- معمولا از بیمار خواسته می شود از فردای جراحی شروع به راه رفتن کند. این کار حتما باید به کمک عصا و واکر و یا همراهی دوستان انجام شود تا از وارد آمدن فشار به مفصل درگیر خودداری شود. توجه داشته باشید که به مرور باید به میزان مسافت راه رفتن اضافه شود.
- در صورت بروز درد می توان از داروهای مسکن تجویز شده از سوی پزشک استفاده کرد.
- فیزیوتراپی یکی از مهم ترین اقداماتی است که بعد از جراحی باید انجام شود. شرکت در جلسات فیزیوتراپی به نفع خود بیمار است و به بهبود دامنه حرکتی و تقویت قوای عضلانی کمک می کند. بعد از پشت سر گذاشتن این جلسات، بیمار قادر به انجام تمام کارها و فعالیت های روزانه خود خواهد بود.
- در طول سپری شدن دوره نقاهت باید از انجام فعالیت های شدید بدنی، فعالیت هایی که فشار بیشتری به مفصل ران وارد می کنند، مانند خم و راست شدن ها، بلند کردن اجسام سنگین و یا ورزش به مدت چند هفته خودداری شود. این بازه زمانی از سوی پزشک تعیین خواهد شد.
- بیمار شش هفته بعد از جراحی، قادر به راه رفتن می باشد.
- بسیاری از بیماران در خصوص مدت زمان ماندگاری پروتز می پرسند، در پاسخ باید بگوییم: در صورتی که بیمار تمامی نکات را رعایت کند، پروتز در حدود پانزده تا بیست سال ماندگاری خواهد داشت.
عوارض جراحی تعویض مفصل ران
این عمل مانند سایر جراحی ها دارای عوارض مخصوص خود است که اگر توسط بهترین جراح و ارتوپد انجام شود میزان بروز آن ها به حداقل می رسد. برخی از رایج ترین آن ها عبارت است از:
- درد
- خونریزی
- عفونت
- به جا ماندن اسکار
- ممکن است برای مدتی فرد نتواند فعالیت های روزانه خود را انجام دهد.
- کبودی
- تورم و التهاب
مزایای جراحی تعویض مفصل ران
این عمل دارای مزایای بسیاری است که مهم ترین آن ها عبارت است از:
- بهبودی مشکل فرد در ناحیه زانو
- کاهش دردی که فرد بر اثر سانحه تحمل می کند.
- انجام فعالیت ها و ورزش هایی که قبل از بروز این مشکل فرد انجام می داده است.
اقدامات لازم بعد از جراحی تعویض مفصل ران
افرادی که جراحی تعویض مفصل ران انجام داده اند باید نکات زیر را بدانند و به آن عمل کنند.
- در صورت وجود هر مشکلی و دردی که تحمل آن برای بیمار غیر قابل کنترل باشد باید حتما به جراح اطلاع داده شود.
- اگر بیمار دچار عفونت شود باید پزشک خود را در جریان بگذارد.
- با مشورت با جراح برای مدتی بیمار باید از انجام فعالیت های سنگین و ورزش های سنگین خودداری کند.
- برای مدتی باید از مصرف نوشیدنی های الکلی دوری شود زیرا الکل می تواند دوران نقاهت را طولانی تر کند.
- استمعال دخانیات برای مدتی برای بیمار ممنوع می باشد زیرا نیکوتین هم می تواند دوران بهبودی پس از عمل را سخت کند.
- مصرف قرص هایی که موجب رقیق شدن خون می شوند مانند آسپرین ممنوع می باشد و با مشورت دکتر باید برای مدتی مصرف آن پس عمل قطع شود.
کلام آخر
تعویض مفصل ران، یکی از جراحی های موفق در حوزه ارتوپدی است که به تسکین درد و بهبود دامنه حرکتی کمک می کند. این روش جراحی در صورتی تجویز می شود که درد و سفتی مفصل مانع از انجام کارها و فعالیت های روزانه شود. توجه داشته باشید که مهم ترین فاکتور برای انجام این روش جراحی، درد و ناتوانی بیمار است، نه شرایط سنی. تعویض مفصل ران در هر سنی که انجام شود، نتایج درخشانی را به همراه خواهد داشت.
0 دیدگاه