تعویض مفصل شانه

آرتروپلاستی شانه یا جراحی تعویض مفصل شانه یک جراحی موفق، جهت کم کردن درد شانه و برگرداندن حرکت به شانه بیماران مبتلا به آرتریت شانه می باشد. علاوه بر این هنگامی که یک فرد دچار شکستگی خیلی شدید، به دلیل تصادف یا هر اتفاق دیگری شده باشد، این جراحی انجام می شود. در این مقاله می خواهیم اطلاعات کامل تری در رابطه با تعویض مفصل شانه در اختیار شما بگذاریم. با ما همراه باشید.

جراحی تعویض مفصل شانه

حدود 95 درصد از بیماران بعد از گذشت یک سال از تعویض مفصل شانه، بهبودی کامل می یابند و شاهد افزایش قدرت و عملکرد شانه خود هستند. این افراد می توانند تمرینات شانه را به خوبی و بدون درد انجام دهند. اکثر افراد معالجه شده، قادر هستند که فعالیت های ورزشی مانند یوگا، پیلاتس، شنا، گلف و یا تنیس را انجام دهند که قبلا به دلیل درد شانه از انجام آن خودداری می کردند.

آناتومی شانه

سه استخوان کتف یا اسکاپولا و بازو یا هومروس و ترقوه یا کلاویکول در کنار هم قرار می گیرند و مفصل شانه را تشکیل می دهند. مفصل گلنوهومرال، مفصل اصلی شانه است. یک کاسه کم عمق در یک طرف این مفصل به نام حفره گلنوئید وجود دارد که بخشی از استخوان کتف می باشد. سر استخوان بازو در داخل این کاسه کم عمق به شکل کره قرار می گیرد. به وسیله لیگامان ها یا رباط و کپسول مفصلی سر استخوان بازو در داخل حفره گلنوئید محکم می شود. عضلات روتاتور کاف موجب حفظ سر استخوان بازو در حفره گلنوئید می شود. اطراف حفره گلنوئید و سر استخوان بازو را عضلات روتاتور کاف گرفته اند و باعث حرکت سر استخوان بازو می گردند. غضروف مفصلی روی حفره گلنوئید و سر استخوان بازو را می پوشاند. این غضروف لغزنده و نرم، قابلیت ارتجاعی دارد که باعث قرار گرفتن راحت تر سر استخوان در حفره گلنوئید می شود.

تعویض مفصل شانه چیست؟

در جریان عمل آرتروپلاستی، قسمت هایی از مفصل شانه برداشته می شود، در عوض پروتزهای مصنوعی جایگزین می شوند. این پروتزها کمک می کنند تا درد کاهش یابد و دامنه حرکتی و چرخشی مفصل شانه افزایش یابد. پزشک با انجام این عمل جراحی، درد و سفتی زیاد که به دلیل مرحله آخر آرتریت در شانه ایجاد شده است، را درمان می کند.
در کسانی که مبتلا به آرتریت شانه هستند، غضروف نرمی که روی استخوان شانه را می پوشاند، از بین رفته است. غضروف نرم موجب لغزندگی راحت تر استخوان های شانه در مقابل هم می شود. زمانی که غضروف ها تحلیل رفته است، استخوان ها در اثر تماس با هم اصطحکاک ایجاد می کنند و باعث ایجاد آسیب و درد می شوند.

انواع آرتریت شانه و لزوم انجام تعویض مفصل شانه

جراحی تعویض مفصل شانه انواع مختلفی دارد که در ادامه به شرح مختصری از آن ها می پردازیم.

استئوآرتریت

از بین رفتن غضروف در این بیماری، بعد از گذشت چندین سال ایجاد می شود. اکثر سالمندان مبتلا به استئوآرتریت شانه، زانو و انگشتان می شوند. این بیماری ممکن است در میان افراد فعال با سن پایین تر مانند وزنه برداران، بازیکنان تنیس و ورزشکارانی که فشار زیاد و مستمر بر شانه وارد می کنند، شایع تر است. در برخی مواقع یک آسیب دیدگی حاد و یا شدید که برای زمان طولانی وجود دارد، باعث ایجاد این بیماری می شود، مانند:

• پارگی روتاتور کاف
• شکستگی شانه

آرتریت التهابی

این اصطلاح در مورد بیماری های خود ایمنی نیز اطلاق می شود که دلیل خاصی برای بروز بیماری مشخص نشده است. دو نوع مشخص آن که بر روی شانه اثر می گذارد، شامل:

• آرتریت روماتوئید
• اسپوندیلیت آنکیلوزان

علل تعویض مفصل شانه

زمانی که تخریب مفصل شانه به حدی باشد که درد و محدودیت ایجاد کند و تمام روش های درمانی اعم از: استفاده از داروهای ضد التهابی خوراکی و تزریقی و یا استراحت کردن نتواند مشکل را درمان کند یا زمانی که گرفتگی پیش رونده همراه با درد زیاد و همچنین از دست دادن حرکت شانه ظاهر شود، از روش تعویض مفصل شانه استفاده می شود. تخریب مفصل به علت آسیب غضروف آغاز می شود و به استخوان هم صدمه می زند. شایع ترین دلیل آسیب مفصلی وجود آرتروز یا ساییدگی مفصل می باشد. آرتروز مفصل شانه به دلیل شکستگی مفصل به وجود می آید. جوش نخوردن، بد جوش خوردن و تیره شدن سر استخوان بازو باعث آرتروز می شود.

اقدامات قبل از انجام جراحی تعویض مفصل شانه

برخی اقدامت هستند که دانستن و رعایت آن ها برای بیمارانی که قصد انجام این عمل را دارند ضروری است. بعضی از آن ها شامل موارد زیر می شود:

• اگر داروی خاصی استفاده می کنید، به پزشک اطلاع دهید.
• مصرف برخی از داروهای بدون نسخه باعث خونریزی شدید در زمان عمل می شوند، استفاده از آنها 2 هفته قبل از عمل باید قطع شود.
• 2 هفته قبل از عمل از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل آسپرین، ناپروکسن و ایبوبروفن استفاده نکنید.
• 2 هفته قبل از عمل مصرف  داروهای درمان آرتروز باید قطع شوند.
• اگر مبتلا به بیماری های قلبی عروقی هستید، قبل از انجام عمل با متخصص قلب و عروق خود مشورت کنید.

مراقبت های بعد از تعویض مفصل شانه

رعایت نکات زیر برای افرادی که جراحی تعویض مفصل زانو انجام داده اند ضروری است.

• پزشک برای کنترل درد، داروهایی نظیر داروهای مخدر یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و یا داروهای بی حسی تجویز می کند، با مصرف به موقع از میزان درد شانه بکاهید.
• انجام فیزیوتراپی: بعد از عمل جراحی و کاهش درد فیزیوتراپی شروع می شود تا هر چه سریع تر قدرت بدنی خود را افزایش دهید.
• انجام فعالیت ورزشی مناسب: ورزش کردن به روند بهبودی کمک شایانی می کند. بیماران می توانندبعد از مدتی فعالیت های روزمره خود را به راحتی انجام دهند. وجود درد در چند هفته اول در هنگام خوابیدن و انجام فعالیت، عادی است، نگران نباشید. تا 1 ماه بعد از عمل جراحی رانندگی نکنید.

• بعد از گذشت 2 تا 3 روز بعد از جراحی از بیمارستان مرخص می شوید. برای جلوگیری از بروز عفونت حتما داروهای آنتی بیوتیک خود را به موقع مصرف کنید.
• استفاده از اسلینگ یا شکسته بند: هنگامی که عمل جراحی را انجام می دهید، بعد از عمل شانه داخل اسلینگ قرار می گیرد. این اسلینگ جهت مراقبت از شانه به مدت 2 تا 4 هفته لازم است.
• مراقبت از زخم عمل: زخم جراحی به وسیله بخیه و یا منگنه بسته می شود. منگنه ها  بعد از گذشت چند هفته کشیده می شوند ولی بخیه ها  خود به خود جذب بدن می شوند. مراقب باشید که زخم تا زمانی که کاملا خشک و بسته نشده است، خیس و مرطوب نشود. روی زخم را ابتدا پانسمان کنید و سپس لباس بپوشید.

عوارض جانبی تعویض مفصل شانه

این جراحی مانند سایر عمل ها دارای عوارض مخصوص خود است که برخی از رایج ترین آن ها عبارت است از:

عفونت

ممکن است نوعی میکروب در زمان انجام جراحی وارد بافت محل عمل شود و تا چند هفته بعد از عمل باعث بروز عفونت، درد،  ورم شانه ، تب و ترشح از ناحیه جراحی شود.

لق شدن مفصل مصنوعی

محل اتصال مفصل مصنوعی به استخوان به مرور زمان شل می شود و نیاز به تعویض دارد. در این زمان بیمار درد زیاد در مفصل شانه دارد.

احتمال دررفتگی

در مفصل مصنوعی مانند مفصل طبیعی وجود دارد، اگر این دررفتگی بیشتر از یک بار باشد، مفصل مصنوعی باید عوض شود.

آسیب به اعصاب و عروق شانه

اعصاب و عروق شانه، ممکن است در حین عمل کشیده شوند و دچار آسیب شوند. این آسیب موقتی می باشد و به مرور زمان درمان می شوند.