هرآنچه در رابطه با آرتروسکوپی زانو باید بدانید!

زانو یکی از عضوهای بدن است که سلامت آن از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا یکی از وظیفه های او تحمل وزن شخص و کمک به راه رفتن او است. بر اثر برخی عوامل زانو دچار مشکل می شود که اقدام به درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار است. روش های مختلفی برای تشخیص نوع مشکل و بیماری های زانو وجود دارد که یکی از کاربردی ترین آن ها آرتروسکوپی است. در این مقاله قصد داریم اطلاعات کامل تری در رابطه با آن در اختیار شما بگذاریم. با ما همراه باشید.

آناتومی

یکی از بزرگترین و پیچیده ترین مفاصل بدن، زانو است.  استخوان های تشکیل دهنده بدن شامل موارد زیر می شود:

• انتهای تحتانی فمور
• انتهای فوقانی تیبیا
• پاتلا

مفصل زانو به دلیل اینکه وزن کل بدن را متحمل می شود در مقایسه با سایر مفاصل بیشتر در معرض آسیب است. مفصل زانو از چهار بخش اصلی به نام های غضروف، استخون ها، رباط ها و تاندون ها تشکیل شده است.

آرتروسکوپی زانو

آرتروسکوپی زانو در واقع معنای نگاه کردن و بررسی اجزای داخلی مفصل زانو می باشد. اما روش های دیگری مانند تصویربرداری با سی تی اسکن، رزونانس مغناطیسی (MRI) و… برای نگاه به مفصل زانو وجود دارد که کاربرد زیادی ندارد. اخیرا یکی از روش های پرکاربرد جهت جراحی نمودن زانو و لگن، آرتروسکوپی لگن و یا زانو می باشد که متخصص ارتوپد از این روش غیرتهاجمی و بی خطر برای بیماران و متقاضیان خود به کار می برد.

کاربرد آرتروسکوپی زانو

اگر بیمار وضعیت دردناکی داشته باشد که به درمان غیر جراحی پاسخ ندهد، متخصص ارتوپد ممکن است آرتروسکوپی زانو را توصیه کند. درمان غیر جراحی شامل استراحت، فیزیوتراپی و داروها یا تزریقاتی است که می تواند التهاب را کاهش دهد. آرتروسکوپی زانو ممکن است علائم دردناک بسیاری از مشکلات که باعث آسیب به سطوح غضروف و سایر بافت های نرم اطراف مفصل می شود را تسکین دهد.

روش آرتروسکوپی زانو

در روز عمل، جراح و یا متخصص جراحی ارتوپدی چند برش کوچک به نام پورتال در زانوی بیمار ایجاد می کند. از محلول استریل برای پر کردن مفصل زانو و شستشوی مایعات ابری استفاده می نماید. جراح چند برش کوچک در زانو ایجاد می کند تا بتواند دستگاه آرتروسکوپ را که دارای یک دوربین ظریف و کوچک است را داخل زانو جهت مشاهده ساختارهای داخل زانو وارد می کند این پروسه کمک می کند تا متخصص ارتوپدی به راحتی مفصل زانو را به وضوح ببیند.

اولین کار جراح تشخیص صحیح مشکل است سپس آرتروسکوپ را وارد می کند و از تصویر پیش بینی شده در صفحه برای هدایت آن استفاده می کند. در صورت نیاز به عمل جراحی، متخصص وسایل ظریف را از طریق برش های کوچک دیگر وارد می کند. ابزارهای تخصصی برای کارهایی مانند: تراشیدن، برش، چنگ زدن و ترمیم استفاده می شود. در بسیاری موارد، دستگاه های مخصوصی برای ترمیم و یا بخیه استفاده می شوند. در پایان نیز جراح ممکن است هر برش را با بخیه یا استری (نوارهای کوچک) ببندد و زانوی بیماررا با یک باند نرم بپوشاند.

نکته مهمی که در انجام این روش باید دانست این است که بیشتر عمل های آرتروسکوپی زانو کمتر از یک ساعت طول می کشد. طول مدت عمل به مشکلات و معالجه لازم متغیر می باشد.

علل آرتروسکوپی زانو

انجام جراحی آرترسکوپی دارای علل مختلفی است که مهم ترین آن ها عبارتند از:

• ساییدگی مفصل زانو
• برداشتن یا ترمیم منیسک پاره شده
• بازسازی رباط متقاطع قدامی پاره شده
• برداشتن بافت سینوویال ملتهب
• درمان مشکلات پاتلا (زانو کش)
• درمان سپسیس زانو
• شکستگی استخوان وعفونت رخ داده در مفصل زانو
• بازسازی رباط ها
• هرگونه ضایعات ایجاد شده در زانو
• وجود استئوآرتریت
• ترمیم غضروف های شل و های بخش های پاره شده منیسک
• تشخیص و درمان آرتروز مفصل زانو
• اختلال و ناهنجاری در منیسک (دو دیسک لاستیکی بین انتهای استخوان)

باید بگوییم که بیشتر آرتروسکوپی های زانو در افراد مسن به دلیل شرایط دژنراتیو ستون فقرات مانند پوکی استخوان انجام می شود. شیوع آرتروز زانو که می تواند شامل سایش و پارگی منیسک و همچنین غضروف هایی باشد که استخوان را تراز می کند، با افزایش سن بیشتر می شود. اغلب افراد 50 سال و بالاتر دارای استئوآرتریت (نوعی بیماری مفصلی تحلیل رفته) در مفصل هستند و تقریبا یک چهارم در منیسک دچار پارگی و اختلال می شوند.

بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز یا منیسک پاره شده نیز درد زانو دارند که منجر به تغییر استئوآرتریت یا پارگی منیسک همراه با ایجاد درد می شود. اما این تغییرات در افرادی که اصلا درد ندارند نیز متداول خواهد بود و منیسک اغلب عصبی ندارد، بنابراین بیمار آن را نمی تواند احساس کند مگر این که پارگی بزرگی رخ داده باشد، که ناشی از یک آسیب بزرگ باشد. در حقیقت، بیشتر بیماران به منیسک پاره شده ، درد زانو را ندارند و از این عارضه رنج نمی برند.

نحوه بیهوشی در عمل آرتروسکوپی

این جراحی می تواند تحت بیهوشی های موضعی، عمومی و ناحیه ای صورت بگیرد.

بیهوشی موضعی

در این عمل فقط ناحیه زانو بیمار بی حس می شود.

بیهوشی عمومی

در این نوع بیهوشی بیمار به صورت کامل بیهوش می شود.

بیهوشی ناحیه ای

در بیهوشی ناحیه ای تنها قسمت کمر به پایین بی حس می شود.

لازم است بدانید که تنها متخصص بیهوشی می تواند به بیمار کمک کند تا بهترین روش بیهوشی را با توجه به شرایطش انتخاب کند. در بعضی موارد اگر بیمار تحت بیهوشی ناحیه ای و موضعی قرار گیرد می تواند با مانیتور مراحل عمل را مشاهده کند.

فواید و مزایا عمل آرتروسکوپی

بسیاری از افراد بر این باورند که آرتروسکوپی بیشتر برای ورزشکاران مورد استفاده قرار می گیرد. اما لازم است بدانید که آرتروسکوپی می تواند در بسیاری از بیماری ها و حتی راحت تر شدن شیوه جراحی به بیمار کمک کند. با انجام این روش بیمار پس از جراحی درد کمتری را احساس می کند. همچنین مدت زمان ریکاوری پس از عمل هم کمتر است. بیمار می تواند همان روز بعد از جراحی با گذشت 1 الی 2 ساعت از بیمارستان مرخص شود. حتی مواردی هم بوده اند که پس از چند روز بیمار توانسته است به سرکار خود برود.

از دیگر فواید این عمل می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• مدت زمان دوره نقاهت کمتر
• برش های ایجاد شده بسیار کمتر
• میزان واکنش های التهابی بسیار کم است.
• از نظر اقتصادی به صرفه
• میزان بروز عوارض جانبی آن بسیار کمتر است.

عوارض عمل آرتروسکوپی

عوارض این جراحی بسیار کم است. البته اگر این عمل توسط بهترین متخصص ارتوپد انجام شود میزان عوارض آن به حداقل می رسد. برای جلوگیری از بروز این عوارض حتما نکات ذکر شده توسط پزشک خود را جدی بگیرید.

برخی از این عوارض عبارتند از:

• عفونت
• خونریزی داخلی مفصل
• ترومبوآمبولی (به تشکیل لخته خون در درون رگ های خونی و حرکت آن در رگ ها از محلی به محل دیگری و مسدود کردن رگ های جدید گفته می شود)
• دیستروفی سمپاتیک (همان سندروم درد پیچیده منطقه ای است)
• شکستن تجهیزات
• سفتی زانو
• تجمع خون در زانو

همچنین از رایج ترین عوارض این جراحی می توان به آسیب اجزای داخلی مفصل مانند مینیسک ها یا غضروف سطح مفصل اشاره نمود. اما لازم است بدانید که عواض این عمل در مقایسه با عوارض سایر جراحی ها بسیار ناچیز است.

درمان  پارگی منیسک زانو با آرتروسکوپی

منیسک قطعه ای از غضروف در زانو است که از الیاف کلاژن تشکیل شده است و در جهت های مخالف جریان دارد. هر زانو دارای دو لایه منیسک است که مانند هلال تشکیل شده و توسط تاندون ها و بافت های نرم احاطه شده است. هنگامی که منیسک پاره شود، توانایی ترمیم آسیب تا حدودی به محل و شکل پارگی بستگی دارد. در مواقع دیگر، درمان و ترمیم می تواند چالش برانگیز باشد، به ویژه هنگامی که در اثر شرایط دژنراتیو ایجاد شده باشد. جراحی با دستگاه آرتروسکوپی باعث اصلاح  و بهبود سریع تر در درمان پارگی منیسک خواهد شد.

این جراحی به صورت سرپایی و تحت بی حسی موضعی انجام می شود، درد بعد از عمل بسیار کم است و بیمار به طور کلی قادر به ادامه فعالیت طبیعی و روزمره طی چند روز آینده خواهد بود. جراحی آرتروسکوپی زانو درمان مناسبی برای پاک کردن ضایعات و مشکلات از مفصل استخوان، غضروف و قطعات بافتی است که در نتیجه جراحات، التهاب و پارگی بافت ها جمع شده است، می باشد. بیمار با مراجعه نمودن به یک متخصص ارتوپد حاذق و باتجربه می تواند این پروسه را بدون احساس هیچ گونه درد و ناراحتی معالجه نماید.

اقدامات قبل از آرتروسکوپی

رعایت برخی نکات قبل از انجام جراحی آرتروسکوپی ضروری است که عبارتند از:

• بررسی سلامت جسمانی بیمار توسط پزشک
• آزمایش خون
• نوار قلب

مراقبت های بعد از عمل آرتروسکوپی

بیمار نیازمند یک سری مراقبت ها پس از عمل در بیمارستان است. مهم ترین آن ها عبارتند از:

• انتقال دادن بیمار به اتاق ریکاوری بعد از عمل
• به مدت 1 الی 2 ساعت پس از عمل بیمار می تواند از بیمارستان مرخص شود.
• اطمینان از حضور همراه بیمار در بیمارستان به منظور کمک کردن او در زمان برگشت به خانه
• بیمار باید هرروز به مدت 20 الی30 دقیقه از کمپرس یخ استفاده کند. کمپرس یخ می تواند میزان درد و تورم را در بیمار به حداقل برساند.
• بیمار باید بعد از عمل از وسیله های کمکی مانند عصا یا واکر استفاده کند.
• محل پانسمان باید خشک نگه داشته شود.
• به مدت 48 ساعت پس از جراحی بیمار باید پای خود را الا نگه دارد؛ زیرا این کار به کاهش درد و تورم آن کمک می کند.

در صورت مشاهده علائم باید به پزشک مراجعه شود:

• دردر مداوم
• التهاب غیرقابل توجیه در ناحیه زانو
• احساس درد شدید در عضلات ساق پا
• بروز تب و لرز
• وزوز، ورم و بی حسی انگشتان
• بروز ترشحات بد بو، سبز یا زرد رنگ

نتایج درمان با آرتروسکوپی

بیمارانی که تحت عمل ارتروسکوپی قرار گرفته اند می توانند پس از 6 الی 8 هفته به انجام فعالیت های روزانه خود بپردازند. به جز بازسازی های SCL که مدت زمان دوره نقاهت آن ها کمی طولانی تر است. اما باید توجه داشت که برای انجام فعالیت های سنگین مانند ورزش های پر فعالیت باید مدت زمان بیشتری را دست نگه داشت. در حالت کلی نتیجه این جراحی به قدرت بدنی و نوع بیماری نیز بستگی دارد.

کلام آخر

اگر شما کاربران گرامی ساکن شهر دزفول و شهرهای اطراف آن می باشید می توانید به جراح و متخصص ارتوپد خوب در دزفول  مراجعه کنید تا مشکلات شما مورد بررسی قرار گرفته و اقدامات درمانی لازم انجام گیرد.