پوکی استخوان
شاید با شنیدن عبارت پوکی استخوان زمانی را تصور کنید که فردی مسن با یک افتادن ساده دچار شکستگی استخوان شود. در این لحظه اولین عاملی که باعث این شکستگی می شود را پوکی استخوان خواهید دانست.
اما باید توجه داشته باشید این عارضه تنها مختص به رده سنی بالا نبوده و افراد جوان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.
در این نوشتار به علت های زمینه ساز و درمان این عارضه شایع خواهیم پرداخت. بنابراین اگر به تازگی تشخیص پوکی استخوان را دریافت کرده اید خواندن این نوشتار می تواند شما را بیشتر با این عارضه آشنا کند.
پوکی استخوان چیست؟
در تعریف پوکی استخوان ابتدا باید بیان کنیم که آنچه استحکام استخوانی را ممکن می ساز دو عامل تراکم استخوان و کیفیت استخوان است. زمانی که استحکام استخوان کاهش یابد خطر شکستگی استخوان افزایش خواهد یافت. این عارضه در بانوانی که در سنین یائسگی به سر می برند و همچنین افراد مسن شایع تر است.
اگر به پوکی استخوان مبتلا باشید ضربه ای خفیف و افتادن معمولی می تواند باعث شکستگی استخوان شود.
شاید عجیب باشد بدانید که استخوان ها نیز جزء اعضای زنده بدن به شمار می آیند. آن ها نیز مانند سلول ها تولید شده و دچار مرگ می شوند. پوکی استخوان زمانی رخ می دهد که مرگ توده های استخوانی بیش از تولید آن ها باشد و این فرآیند تولید مرگ با اختلال مواجه شود.
دلایل ابتلا به پوکی استخوان
همانطور که در بالا اشاره شد علت پوکی استخوان بروز اختلال در چرخه تولید و نابودی توده های استخوانی است. عواملی را که می توان در این اختلال موثر دانست در عامل زیر خلاصه می شود که عبارت اند از:
- تغییرات سطح هورمونی
- تغذیه نامناسب و فاقد مواد مغذی
- مصرف برخی داروهای استروئیدی
- ابتلا به برخی بیماری ها
- استفاده از مواد مخدر و شرب مشروبات الکلی
عوامل خطر ساز در ابتلا به پوکی استخوان
در این بین عواملی وجود دارد که خود سبب ساز پوکی استخوان نبوده، اما می تواند به عنوان علت زمینه ای ابتلا به این عارضه شناخته شود. در واقع وجود این عوامل بروز پوکی استخوان را تسریع می کند.
- عامل جنست: زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند.
- عامل سن: افرادی که در سنین بالا قرار دارند مستعد ابتلا به این عارضه خواهند بود.
- عامل نژاد: سفید پوستان بیش از سایر نژاد ها به پوکی استخوان مبتلا می شوند.
- عامل سابقه خانوادگی و ژنتیک: اگر فرد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به پوکی استخوان باشد احتمال اینکه به این عارضه مبتلا شود بیشتر از افراد عادی است.
- عامل آناتومی بدن: افرادی که دارای اندامی لاغر هستند بیش از افراد معمولی به این عارضه مبتلا می شوند.
انواع پوکی استخوان
پوکی استخوان را می توان به دو نوع مشخص تقسیم کرد که عبارت اند از:
پوکی استخوان نوع یک یا پوکی استخوان به دلیل یائسگی
این نوع پوکی استخوان در بین بانوانی که در زمان یائسگی هستند به دلیل کاهش هورمون استروژن ایجاد می شود.
پوکی استخوان نوع دو یا پوکی استخوان ناشی از افزایش سن
این نوع پوکی استخوان بعد از سنین 70 سالگی رخ داده و در زنان بیش از مردان به چشم می خورد.
نشانه های پوکی استخوان
این نکته لازم به ذکر است که پوکی استخوان در مراحل ابتدایی نشانه ای مشخص نخواهد داشت. در واقع زمانی فرد می تواند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را بدهد که بیماری به میزان مشخصی پیشرفت کرده باشد. این علائم عبارت اند از:
- درد در ناحیه مفاصل
- اختلالات حرکتی مانند مشکلات در راه رفتن و ایستادن
- بروز مشکل در هنگام نشستن و برخاستن
- کاهش قد در طول زمان
- بروز شکستگی در آسیب و ضربه های خفیف
پوکی استخوان تا زمانی که به شکستن استخوان منجر نشود، ایجاد درد نخواهد کرد. از رایج ترین شکستگی های استخوانی نیز به شکستن استخوان ستون فقرات می توان اشاره کرد.
بیماری های هورمونی که پوکی استخوان را به دنبال دارد
از این دست بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابتلا به پرکاری تیروئید
- ابتلا به بیماری سندروم کوشینگ
- ابتلا به مشکلات هورمونی
- ابتلا به بیماری های غده هیپوفیز
- ابتلا به بیماری پرکاری غدد پاراتیروئید
درمان پوکی استخوان
افرادی که دچار علائم پوکی استخوان هستند می توانند با مراجعه به بهترین دکتر ارتوپد در دزفول با انجام برخی آزمایشات تشخیص نهایی را دریافت کنند.
اغلب پزشکان برای پیشگیری از ابتلا به کاهش تراکم استخوان و شکستگی ناشی از آن از دارو درمانی و ایجاد سبک زندگی مناسب همراه با تغذیه مفید برای بیماران استفاده می کنند. به این جهت توصیه های زیر را به بیماران ارائه خواهند کرد:
- انجام تمرینات ورزشی مرتب
- پرهیز از استعمال دخانیات
- مصرف برخی دارو ها
- استفاده از برخی دارو های تزریقی
- استفاده از مکمل های دارای کلسیم
چگونه می توان از پوکی استخوان جلوگیری کرد؟
برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان توجه به سه فاکتور بسیار حائز اهمیت است:
- استفاده از کلسیم
- استفاده از ویتامین D
- ورزش منظم
سخن پایانی
با توجه به این که این بیماری همانطور که در بالا اشاره شد بی نشانه است توجه به عوامل پیشگیری کننده بسیار حائز اهمیت است. بنابراین توصیه می شود که انجام تمرینات ورزشی و استفاده از تغذیه مناسب را فراموش نکنید.
لازم به ذکر است که در افراد مسن استفاده از تراکم استخوان گرچه می تواند موثر باشد، اما اصرار بر تجویز مکرر آن عوارضی به همراه خواهد داشت. بنابراین اگر به این عارضه مبتلا شده اید وساکن شهر دزفول و شهرهای اطراف آن می باشید به صورت مرتب به جراح و متخصص ارتوپد خوب در دزفول مراجعه کنید تا میزان پوکی استخوان بررسی شده و مورد درمان قرار گیرد.
با تشکر از گروه سایت دکتر نیما یگانه متخصص جراحی ارتوپد در دزفول
0 دیدگاه